Kolonoskopia badanie endoskopowe dolnego odcinka przewodu pokarmowego, które umożliwia obejrzenie śluzówki jelita grubego. Kolonoskopia jest zwykle wykonywana w wyspecjalizowanych ośrodkach, w przeznaczonym do tego pokoju zabiegowym. Miękki, giętki instrument grubości palca wskazującego wprowadzany jest przez odbyt do jelita grubego.
Kolonoskopię wykonuje się:
1) jako badanie profilaktyczne raka jelita grubego,
2) u pacjentów którzy mają polipy jelita grubego lub mieli wcześniej usuwane polipy jelita grubego,
3) przed lub po niektórych zabiegach chirurgicznych,
4) do diagnostyki zaburzeń oddawania stolca lub krwawienia z odbytu,
5) do diagnozowania zmian w śluzówce jelita powodowanych przez choroby zapalne jelita grubego.
Jelito grube musi być dokładnie wyczyszczone ze stolca przed kolonoskopią. Przygotowanie polega na spożywaniu specjalnych preparatów czyszczących jelito grube, diecie płynnej, zażywaniu leków przeczyszczających i wykonywaniu zaleconych lewatyw przed badaniem. Twój lekarz udzieli Ci szczegółowych instrukcji dotyczących przygotowania jelita.
Dokładnie stosuj się do zaleceń lekarza. W sytuacji gdy jelito nie jest odpowiednio przygotowane, kolonoskopia może sie stać niebezpieczna, lub badanie może zostać przełożone. Jeżeli nie jesteś w stanie wypełnić instrukcji dotyczących przygotowania jelita skontaktuj się z lekarzem.
Podczas przygotowania większość leków może być zażywana jak dotychczas. Jednakże należy poinformować lekarza o zażywanych lekach szczególnie jeżeli jest to Aspiryna, Witamina E , niesterydowe środki przeciwzapalne lub insulina. Jeżeli zwykle zażywasz antybiotyki przed zabiegami stomatologicznym poinformuj o tym swojego lekarza gdyż możesz również wymagać antybiotyku przed kolonoskopią.
Kolonoskopię wykonuje się zwykle po podaniu środków uspokajających więc potrzebna jest osoba która odwiezie Cię do domu po zabiegu. Środki uspokajające mogą upośledzać Twoje odruchy więc nie prowadź samochodu ani innych urządzeń w dniu badania.
Zwykle badanie jest dobrze tolerowane przez pacjentów, możesz odczuwać parcie, wzdęcia, kolkę podczas wykonywania badania. Lekarz poda ci sedację (dożylne leki uspokajające) które pozwolą Ci lepiej znieść badanie. Badanie jest wykonywane w pozycji na wznak lub na boku. Podczas wprowadzania i wyjmowania instrumentu śluzówka jelita jest dokładnie oglądana przez lekarza. Badanie trwa 15 do 60 minut. W rzadkich przypadkach lekarz nie może uwidocznić całego jelita i zleca wówczas badanie dodatkowe – prześwietlenie po podaniu kontrastu do jelita lub tomografię komputerową.
Jeżeli lekarz podczas badania zauważa podejrzaną okolicę może wykonać biopsję którą przesyła do badania histopatologicznego. Znajdowane polipy zwykle usuwa sie podczas badania. Większość polipów ma charakter łagodny ale określane jest to dopiero po badaniu mikroskopowym. Polipy usuwa się używając koagulacji lub specjalnej pętli. Jeżeli polipów jest wiele lub mają one duże rozmiary do ich usunięcia może być wymagane kilka badań kolonoskopowych.
Miejsca krwawienia mogą być zidentyfikowane podczas kolonoskopii i ostrzyknięte specjalnymi preparatami obliterującymi lub skoagulowane. Usuwanie polipów jest ważnym elementem zapobiegania rakowi jelita grubego.
Po badaniu lekarz wyjaśni ci wyniki. Po badaniu możesz odczuwać wzdęcia i kurcze powodowane przez powietrze wprowadzone do jelita podczas badania. Uczucie to mija po oddaniu wiatrów. Po badaniu możesz odżywiać się i powrócić do normalnej aktywności życiowej tego samego dnia. Nie powinieneś prowadzić samochodu lub innych urządzeń w dniu badania gdyż środki uspokajające mogą upośledzać twoje odruchy.
Jeżeli otrzymałeś środki uspokajające to pozostaniesz pod obserwacją przez 1-2 godziny. Będziesz potrzebował kogoś kto odwiezie Cię do domu po zabiegu. Jeżeli nie pamiętasz instrukcji które lekarz przekazał Ci po badaniu skontaktuj się z nim następnego dnia.
Jeżeli podczas badania wykryto polipy będziesz wymagał/a kontrolnej kolonoskopii. Lekarz poinformuje Cię kiedy powinno wykonać się kontrolne badanie.
Kolonoskopia i biopsja są badaniami bezpiecznymi w rękach doświadczonego endoskopisty. Komplikacje są rzadkie jednakże mogą wystąpić. Należa do nich krwawienie z miejsca biopsji lub polipektomii oraz perforacja jelita. Perforacja może wymagać zabiegu operacyjnego do zaopatrzenia miejsca perforacji. Transfuzje krwi po badaniu kolonoskopwym należą do rzadkości. Bardzo rzadko występują objawy uboczne po podaniu leków uspokajających. Również w miejscu wkłucia do żyły może powstać bolesne zgrubienie. Do złagodzenia dolegliwości stosuje się ciepły, wilgotny okład na miejsce wkłucia.
W przypadku gdy występują objawy takie jak: ból brzucha, gorączka, dreszcze lub krwawienie z odbytu w ilości więcej niż pół szklanki należy skontaktować się niezwłocznie z lekarzem. Podkrwawiania z odbytu mogą trwać do kilku dni po badaniu.
Celem niniejszej broszury nie jest zastąpienie rozmowy pacjenta z chirurgiem na temat potrzeby wykonania kolonoskopii. Jeżeli masz pytania odnośnie wskazań do zabiegu, alternatywnych metod postępowania, opłaty za zabieg lub pokrycia kosztów przez kompanię ubezpieczeniową, bądź też odnośnie treningu i doświadczenia chirurga, nie wahaj sie zadać tych pytań chirurgowi lub jego asystentom. Jeśli masz pytania odnośnie zabiegu lub postępowania w okresie po nim, zapytaj o nie chirurga przed lub po zabiegu.
W celu wykonania kolonoskopii w ramach NFZ konieczne jest skierowanie do szpitala na odział chirurgii. Skierowanie może wystawić dowolny lekarz. Badania wykonywane są w oddziale chirurgii w trybie jednodniowym w którym pacjent wraca do domu tego samego dnia w kilka godzin po badaniu.
