Badanie USG jest podstawowym, łatwo dostępnym i najtańszym badaniem w diagnostyce chorób jamy brzusznej. USG jest całkowicie bezbolesne, nie wymaga skomplikowanego przygotowania, daje możliwość szybkiej oceny i postawienia diagnozy w trakcie wykonywania badania.
Badanie USG jamy brzusznej służy przede wszystkim do badania narządów miąższowych jamy brzusznej – takich jak trzustka, wątroba, pęcherzyk i drogi żółciowe, śledziona, nerki, nadnercza.
- bezmocz, trudności w oddawaniu moczu, pieczenie podczas oddawania moczu, krwiomocz, nietrzymanie moczu, kolka nerkowa, ból w podbrzuszu;
- guzy nerek, torbiele nerek, zapalenie nerek, kamica nerkowa, guzy pęcherza moczowego, kamienie w pęcherzu moczowym, uchyłki pęcherza moczowego, przerost prostaty, rak prostaty (u mężczyzn), torbiele przydatków (u kobiet);
- ból w nadbrzuszu, zgaga, odbijania, uczucie „pełności” w nadbrzuszu, wymioty, kolka żółciowa Ostre lub przewlekłe zapalenie trzustki, kamica żółciowa, zapalenie pęcherzyka lub dróg żółciowych;
- bóle pleców w okolicy lędźwiowej/bóle pleców w okolicy krzyżowej Kolka nerkowa, kamica nerek, ”piasek” w nerkach uszkodzenie śledziony;
- ból brzucha promieniujący do pachwin, tętniący (pulsujący) guz w brzuchu Rozwarstwiający tętniak aorty brzusznej;
- żółtaczka mechaniczna Kamica przewodowa, kamica pęcherzyka żółciowego, guz lub rak trzustki, przewlekłe zapalenie trzustki, rak brodawki Vatera, rak pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych, rak wątroby, przerzuty do wątroby i węzłów chłonnych;
- wzdęcie, zatrzymanie wiatrów i stolca Niedrożność jelit, guz jelita, skręt jelit, zrosty.
Badanie to możliwia także dokładną ocenę narządów miednicy mniejszej – pęcherza moczowego, narządu rodnego u kobiet, gruczołu krokowego u mężczyzn. W nagłych bólach brzucha USG zalecane jest przez chirurgów jako podstawowe badanie służące do rozpoznawania „ostrych” chorób brzusznych. Dzięki zaawansowanym technologiom USG Doppler pozwala także ocenić przepływ w krwi w naczyniach jamy brzusznej.
* W trakcie badania USG jamy brzusznej dokonuje się dokładnej oceny budowy następujących narządów: Wątroba, pęcherzyk i drógi żółciowe – ocenie podlega wielkość, struktura miąższu, obecność zmian patologicznych np.guzów, kamieni), unaczynienie wątroby.
* Trzustka oraz inne struktury przestrzeni zaotrzewnowej – aorta brzuszna, żyła próżna dolna (rozszerzona opcja badania przy użyciu techniki Doppler umożliwia dodatkową ocenę przepływu krwi przez naczynia); lokalizacja guzów przestrzeni zaotrzewnowej lub powiększonych węzłów chłonnych.
* Śledziona – ocena wielkości, budowy miąższu, obecności śledziony dodatkowej, zmian patologicznych bądź pourazowych narządu.
* Nerki i pola nadnerczowe– ocena wielkości, budowy warstwy miąższowej, ocena kielichów, obecności zmian guzowatych, kamieni, zastoju moczu (wodonercza).
* Pęcherz moczowy – ocena obrysów pęcherza, budowy ściany, obecności zmian guzowatych, polipów oraz kamieni w świetle pęcherza.
* Macica oraz przydatki (u kobiet)- ocena położenia, wielkości, obecności zmian patologicznych – guzów, torbieli.
* Gruczoł krokowy (u mężczyzn) – ocena wielkości, obrysów oraz budowy miąższu prostaty, obecności zmian patologicznych w jej obrębie.
* Ocena obecności patologicznych przestrzeni (torbieli, ropni) oraz wolnego płynu (wodobrzusze) w obrębie jamy brzusznej.
Badanie USG nie służy do rutynowej oceny światła przewodu pokarmowego (żołądka, jelit), w niektórych przypadkach jednak za pomocą badania USG można uwidocznić zmiany patologiczne w obrębie tych narządów – np. pogrubiałą ścianę zmienionego zapalnie wyrostka robaczkowego bądź uchyłów jelita grubego oraz zaawansowane zmiany guzowate.
* dwa dni przed badaniem zaleca się unikanie spożywania potraw wzdymających i ciężkostrawnych;
* 4-6 godzin przed badaniem zaleca się nie przyjmowanie pokarmów stałych i napojów gazowanych oraz kawy i mocnej herbaty;
* wypełniony pęcherz moczowy (uczucie „parcia na mocz”) umożliwia oceny narządów miednicy, dlatego też ok. godzinę przed badaniem wskazane jest wypicie ok. 1 litra wody niegazowanej.
